TINH TẾ CỦA NGƯỜI THỤY ĐIỂN QUA BÀN TIỆC NOBEL

Ngày 22/05/2017

Từ năm 1901, giải Nobel được tổ chức để ghi nhận những đóng góp của các cá nhân cho thế giới. Đi kèm với buổi lễ danh giá này, đó là bàn tiệc chiêu đãi những người đoạt giải. Thông qua bàn tiệc này, chúng ta cũng có thể thấy được nét tinh hoa ẩm thực cũng như sự hiếu khách của hoàng gia Thụy Điển.

 

Bữa tiệc Nobel tổ chức đều đặn hằng năm trong suốt hơn một thế kỷ qua (1901-2013) vào ngày 10/12, ngày mất của Alfred Nobel. Với số lượng khách mời khổng lồ và truyền thống lâu đời, bữa tiệc Nobel có thể nói là đại diện tiêu biểu cho lịch sử ẩm thực châu Âu trong hơn một trăm năm.
Buổi tiệc Nobel tổ chức tại Tòa thị chính Stockholm, có phát truyền hình trực tiếp tại Thụy Điển cũng như nhiều quốc gia khác, được báo chí đưa tin rộng rãi và bữa tiệc cũng được đông đảo công chúng ở khắp các quốc gia quan tâm theo dõi.
Lần trao giải đầu tiên vào năm 1901, bữa tiệc có 113 khách mời toàn là nam. Năm 1934, số khách mời tăng lên 350. Và ngày nay khi giải thưởng là một trong những giải cao quý nhất về khoa học thì tiệc có tổng cộng 1300 khách. Khách chính là những người nhận giải và mỗi người được mời thêm 16 người nữa. Thành phần còn lại là  học giả, nhà nghiên cứu, nhà văn hóa, các đoàn ngoại giao, sinh viên xuất sắc đại diện cho các tỉnh thành khắp Thụy Điển, các chính trị gia hàng đầu trên thế giới, các doanh nhân giàu có và đặc biệt là Hoàng gia Thụy Điển.



Khi đến dự tiệc, các khách mời phải tuân theo những quy tắc truyền thống khắc khe để tăng phần trang trọng. Khách mời nam giới bắt buộc phải mặc lễ phục áo đuôi tôm màu đen, thắt nơ trắng. Khách mời nữ phải mặc váy đầm dạ hội dài, trừ khi mặc quốc phục của dân tộc mình. Không ai được phép sử dụng điện thoại di động. Ngay cả nhà vua cũng không được rời khỏi bàn ăn khi tiệc chưa kết thúc. Lãnh đạo của các đảng phái chính trị lớn ở Thụy Điển luôn có mặt.
Một bữa tiệc sang trọng với 1300 quan khách không phải là bài toán đơn giản với bất kì bếp trưởng nào. Hơn nữa đây lại toàn những món cầu kỳ, đắt tiền và khách mời là nhiều người sang trọng, quan trọng. Toàn bộ đội ngũ phục vụ bao gồm: một quản lý phục vụ bàn, một quản lý hậu cần, một bếp trưởng, 8 quản lý bồi bàn, 210 bồi bàn, 5 người rót rượu, 20 đầu bếp và 20 người rửa bát đĩa. Danh sách đi chợ cũng rất dài và nhiều. Việc đi chợ phải chuẩn bị từ ba tháng, và ba ngày trước khi diễn ra buổi tiệc là bắt đầu chuẩn bị sơ chế. 
 

  
Người ta sử dụng 65 bàn, chia chính xác từng vị trí, dùng 470 mét vải trải bàn và 30 người bồi bàn sẽ dọn ra 6730 bát đĩa, 5384 ly cốc cùng 9422 dao, thìa, dĩa. Chủ đề trang trí luôn mang phong cách Thụy Điển, và khoảng 23000 bông hoa tươi sẽ do thành phố San Remo của Ý đều đặn chở đến gởi tặng, San Remo là nơi Nobel nghỉ dưỡng lúc cuối đời.


 
Tám tháng trước ngày tổ chức tiệc, tức là vào khoảng tháng Tư hằng năm, các đầu bếp nổi tiếng sẽ nộp thực đơn dự thi của mình để người của quỹ Nobel nếm thử và lựa chọn. Thực đơn luôn được giữ bí mật cho tới tận lúc khai mạc.



Khi mới bắt đầu tổ chức vào năm 1901, thực đơn gồm sáu món nhưng ngày nay người ta chú trọng đến chất lượng và hình thức nhiều hơn nên rút lại còn ba món thôi. thuy nhiên làm rất công phu. Luật bất thành văn là bếp trưởng phải là người Thụy Điển, còn các món ăn thì nấu theo phong cách Pháp (thực đơn chỉ có tiếng Pháp đến tận 2004) nhưng có thể kết hợp với ẩm thực Thụy Điển. Đồng thời các món ăn cũng phải mang đẳng cấp quốc tế. Trong nhiều thập niên đầu, món khai vị luôn là consommés hoặc là súp “Tortue Claire”, nhưng sau này món ăn đã đa dạng hơn nhiều và mang phong vị Scandinavia.
 
 

Giải Nobel chọn Chef Fredrik Eriksson trong 10 năm liên tiếp trở lại đây. Ông đưa vào thực đơn nhiều món hải sản Bắc Âu như cá hồi Bắc Cực, tôm càng Na Uy và trứng cá Bắc Băng Dương… đồng thời chú ý đến hình thức và sự tinh tế nhiều hơn.
Ông bếp trưởng cũng rất kỹ, quan tâm xem xét từ lượng bột bám trên bánh mì (có thể rơi vãi lên váy đầm của các quý bà hay không), đến chuyện món ăn có đủ chất Bắc Âu  chưa, và hơn hết là giữ cho mấy nghìn cái đĩa ăn dọn ra cùng lúc nhưng nước sốt vẫn nóng, rau trang trí vẫn tươi và giữ nguyên màu sắc rực rỡ. Ông cũng cho chuẩn bị khoảng 60 suất dư ra đề phòng lúc bồi bàn bị trượt chân.
Rượu uống cũng là một vấn đề, sẽ phải có khoảng 15 loại rượu bao gồm 8 loại champagne và 7 loại dessert.


 
Với sự kỳ công và tỉ mỉ trong khâu chuẩn bị, lựa chọn thực đơn và phục vụ, bữa tiệc chiêu đãi Nobel đã trở thành một sự kiện văn hóa nổi bật của Thụy Điển và cũng là nơi quy tụ những tinh hoa ẩm thực châu Âu.

T.A